Het blijkt een gewone Thompson te zijn met een diameter van 16mm en een lengte van 135mm. De rechter crank heeft een gat van 17mm en is opgevuld met een stukje blik. Hart op hart s de lengte 175mm. Het is waarschijnlijk niet de originele crank. De linker crank heeft wel een gat van 16mm en een lengte van 180mm. De linker cup van de trapas heeft linkse draad aan de buitenkant op de rand. Daar zit de “Glocken” op geschroefd. Het lijkt er op dat ze bij deze Opel een Duitse fiets voor de Nederlandse markt hebben gemaakt. Niet allen twee horizontale buizen en twee wielen met dezelfde maat, maar ook met een Thompson as met spietjes. En om het dan toch een beetje als een Duitse te kunnen herkennen is er een bolle stofkap op bedacht die niet vast zit aan de crank maar op de cup is geschroefd. Wat er nu precies aan de rechterkant is gedaan zal voorlopig wel een raadsel blijven.
Het lijkt er op dat iemand heerlijk creatief bezig is geweest en de moeite heeft genomen om het tandwiel te blijven gebruiken. Jij hebt het al over de “puist en kuiltje” gehad wat de kracht opvangt. Daar is hier duidelijk niet aan gedacht en nu zit er speling tussen de crank en het tandwiel. Ik moet nog eens even goed nadenken voor ik weer ga monteren.
De voorvork is er ook uit. Die is ook weer recht. Het vreemde is dat er onderin het balhoofdlager een kogelkooi zit met hele kleine 1/8″ kogeltjes en bovenin 3/16″. De vork is niet gedemonteerd geweest door degene die de fiets heeft gestraald en gepoedercoat. Het vervangen van de kogels moet eerder gebeurt zijn.
Het is jammer dat er geen set pedalen op de fiets zat. Dit pedaal is waarschijnlijk Engels omdat de moertjes geen metrische sleutelmaat hebben. Het is jammer omdat het pedaa van uitzonderlijke kwaliteit is. Als iemand nog ergens zo’n pedaal heeft houd ik mij warm aanbevolen đ
En nog een vreemde zaak. Bij alle cranks “met vijf gaatjes” zijn gaatjes zo gesitueerd dat er nooit een gaatje onder de crank zit, zie voorbeeld:
Het tandwiel is voor een 3/16″ ketting. De basis vlak boven de rand is net zo breed als die van andere tandwielen voor een 3/16″ ketting. Een vorige eigenaar heeft er een 1/8″ ketting op gelegd.
Daaruit blijkt dat het een Opel is, en gedateerd uit 1926.
Ik heb even wat van de discussie tussen Charles en Tredmolen gekopieerd, om de informatie hier ook op te slaan:
“Meerdere details zoals het patroon in het kettingwiel, de lamphouder, het type bevestiging van de spatbordstangen, de vorkkroon, de locatie en hoogte van het framenummer.. doen mij vermoeden dat het een Opel uit de eerste helft van de jaren twintig zou kunnen zijn.
Ik weet het echter niet zeker en zal de foto’s binnenkort even aan een Opel-verzamelaar en expert laten zien⊔
“PS .. Zoals ik al vermoedde: het is een Opel!”
“Opel was in het begin van de 20e eeuw een van de grootste Duitse fietsfabrikanten, totdat ze in 1937 – na meer dan 2,5 miljoen gebouwde fietsen – de fietsproductie overdroegen aan NSU en zich volledig op auto’s en vrachtwagens richtten.
Ik zou je fiets voorlopig dateren op 1925 (+/- 2) en ik denk dat er nog behoorlijk wat originele onderdelen op zitten.
Ik zal proberen er nog wat meer over te weten te komen, maar ik kan niets beloven en het kan even duren. In ieder geval moet je de trapas en het achterspatbord niet overhaast weggooien”
Nogmaals veel dank voor alle informatie. En weggooien daar doe ik niet aan.
Jeroen en ik zijn er inmiddels wel aardig van overtuigd dat er in Duitsland fietsen werden gemaakt die specifiek voor de Nederlanse markt zijn gebouwd. Als je het âBodenfahrradâ ,zoals de transportfiets bij Opel werd genoemd, van Göricke of Opel wat voor de Duitse markt werd gemaakt bekijkt dan zijn de verschillen overduidelijk.
Doorgaand op die gedachte zou het zo maar kunnen dat niet alleen het frame maar ook de trapas met spie en de bevestiging van het tandwiel aan de crank zo uit de fabriek zijn gekomen. Wie het weet mag het zeggen.
Het frame nummer bestaat uit 6 of misschien 7 cijfers. 114051 is te lezen. Het lijkt of er rechts naast het laatste cijfer nog een 0 is ingeslagen.
“Het zijn zeker 7 cijfers (het lijkt erop dat er ergens een klein stukje van de zadelbuis is afgezaagd) en het framenummer 1.140.XXX past perfect bij 1926 (âŠin 1928 was Opel al op bijna 1,8 miljoen)”
Als de coating is verwijderd wordt het misschien duidelijker. De trapas is er inmiddels uit.
Het ziet er naar uit dat de cups van de trapas in het trapashuis zijn geschroefd. Aan de buitenkant is schroefdraad te zien. Daar zit ook de ronde deksel, Glocken, op geschroefd. Het kostte wat moeite om die deksel er af te krijgen omdat er overal overheen gecoat is. Met een klein schroevendraaiertje heb ik eerst de coating gebroken en toen kwam de deksel vrij gemakkelijk los. Daardoor kwam de borgmoer van de trapas vrij waardoor er een sleutel 22 op gezet kon worden. Ook daar zat coating maar die was niet bestand tegen krachten die er op uitgeoefend konden worden.
De cups en konen lijken nog wel te gebruiken. De kogels niet meer.
Maatje van de kogels is 1/4â. De linker crank heeft los gezeten. De spiebaan is beschadigd. Er is duidelijk mee doorgefietst maar dat is nog wel te herstellen.
De basis van de tanden is inât ieder geval 4,2mm dik en dat is duidelijk wat wij âtransportâ noemen. 3/16â dus. Daar een te dunne ketting op leggen moet toch een vreemd gevoel opgeleverd hebben.
Ondertussen ben ik met de wielen bezig geweest. Alles is ooit gezandstraald. Allen de velgen zijn gecoat. In de achternaaf is nog net 26-4 te lezen. Of is het 28-4?
“Als er âWeltmeisterâ op de naafhuls staat, kan het niet 26-4 zijn, omdat ze deze stempel pas van 1928 tot 1930 hadden.”
De velgen zijn niet identiek. Het achterwiel heeft 40 spaken en het voorwiel 36. Daar komt nog bij dat de velg van het achterwiel 1200 gram weegt en die van het voorwiel 1700 gram. Als de voornaaf en de velg origineel zijn dan zit het ventielgat op de verkeerde plek tussen de spaakgaten. Dat is omdat de spaakgaten in de flens van de naaf om en om verzonken zijn. Wel of niet origineel? De velgen zien er verder wel precies hetzelfde uit.
Ik ga nu eerst proberen het balhoofd los te krijgen maar daar heb ik mijn werkplaats voor nodig dus dat gebeurd volgend weekend.
Dan een fatsoenlijk binnenwerk in de achternaaf en met fatsoenlijke spaken weer wielen maken. Ik heb nog hele mooie oude spaken van Sapim. Die moet ik weliswaar op lengte maken maar dat is het wel waard.
De trapas krijg ik ook wel weer aan de praat. Die zal niet helemaal vlekkeloos rondgaan maar ik vermoed dat er tijdens het fietsen niet echt veel van te merken is.
Er is ook nog wat speling tussen het tandwiel en de crank ontstaan. Misschien dat het met koudsmeden op is te lossen. Anders moeten er nieuwe klinknagels of boutjes in.
Alles bij alles heb ik er goede hoop op dat de fiets weer rijdbaar te maken is zonder veel af te doen aan de orginaliteit.
Charles
P.s. hier is nog een voorbeeld van een Opel uit 1926 (het 1.000.000ste rijwiel). Zie ook hetzelfde kettingwiel en inderdaad lijkt ook de voorvork kroon er sterk op (hier met vernikkeld kapje erover):
De bevestiging van het kettingwiel aan de crank is volgens Nederlands model, met klinknagels (maar dan 4!), in plaats van erop geschroefd met borgmoer zoals op het 1.000.000ste exemplaar te zien is.
Er zijn wel cijfers in de achternaaf te zien maar ik kamer niets van maken. Het is wel een oudere naaf. Er is geen cirkel om de adelaar te zien.
De fiets is gedeeltelijk gemonteerd en daarna is overal overheen gepoedercoat.
De spaken zijn te kort, een duidelijke hoogteslag in het voorwiel, twee verschillende spatborden, heel veel speling op de trapas, de rechter poot van de voorvork is krom, de neusveer van het Brooks zadel is op meerdere plekken gebroken en het binnenwerk van de achternaaf is vervangen door spul van velosteel.
Een echte puinhoop.
Het stuur zit gelukkig los maar er zijn in het verleden deuken in geslagen. Er zit ook een deuk in de bovenste framebuis.
De velgen van 38,5mm breed en met de maat 635 lijken origineel en ik vermoed dat de naven het ook zijn. De voornaaf is een Regina met geschroefde stofkapjes.
Het crankstel is vreemd. Het tandwiel is met vijf klinknagels aan de crank bevestigd. Er past een toerketting op het tandwiel.
Het voorspatbord zat inât ieder geval dichter op de band dan het achterspatbord. De spatborden zijn verschillend en lijken alle twee veel te breed. Ik vermoed dat er zeer smalle spatborden op gezeten hebben.
De velgen met de maat 635 werden ook vroeg in de vorige eeuw gebruikt.
Die poedercoat is overigens een echte ramp. Wat moet ik daarmee? Stralen? đ«Ł
Er zijn een paar onderdelen zoals de strop van het zadel en de beugel van de dynamo die gestraald zijn en waar verder geen lak of iets anders op is aangebracht.
Ik ga er van uit dat de hele fiets en alles wat gepoedercoat is eerst gestraald is. Dus ik demonteer alles en laat het dan nog een keer stralen. Het is mij veel te veel moeite om het zelf te doen. Ik zet er een laag menie op en ga dan met lak aan de gang. En dan op zoân manier dat het er mooi verouderd uit gaat zien.
