alles over transportfietsen
Ik heb net een Maxwell aangeschaft uit 37/38, tenminste zo zei de verkoper. Framenummer 3280 en behoorlijk origineel. De Torpedo naaf is uit 1938.
Nu nog een Maxwell kruisframe, maar niet die verroeste van Markplaats :-).
Gr. Paul
Deze fiets staat al een tijdje op marktplaats, en is best een interessant exemplaar die een goed thuis verdient: https://www.marktplaats.nl/v/fietsen-en-brommers/fietsen-oldtimers/m1843831250-transportfiets
Het betreft een Juncker, of Juncker “afbouw frame” volgens de achternaaf uit 1938, met het typerende kettingwiel dat ook te zien is op het afbouwframe in deze folder uit 1939.
De fiets staat te koop in Uden, waar ook de Udense bak- en transportfietsraces gereden werden (en ook in Lith wat daar vlakbij is). Aan de versieringen te zien zal deze ook hebben deelgenomen.
Filmpje over de stadsreiniging van Amsterdam, 1938, met o.a. bakfietsen (met dank aan Ronald): https://www.youtube.com/watch?v=h9bOptiU_qQ
Zojuist heb ik een transportfiets versie van een Torpedo naaf kunnen aanschaffen. Wat maakt deze nou anders dan de gewone? Dat is met name de breedte, waardoor de kettinglijn wat verder naar buiten ligt. Bij een normale Torpedo naaf ligt de kettinglijn op 38 of 41mm uit het midden, afhankelijk van hoe je het tandwiel monteert. Bij de transport versie is dat 45mm. Doordat de trapas van een transportfiets langer is, ligt de kettinglijn ook wat verder naar buiten. Om te zorgen dat het kettingblad en tandwiel goed uitlijnen, is dus een bredere achternaaf nodig (of een offset tandwiel). De meeste transportfietsen werden echter met normale breedte Torpedo naven uitgevoerd, waardoor de ketting dus iets scheef loopt. Maar zo nu en dan werd ook de bredere variant toegepast.
P.s. beide naven hebben 3mm spaakgaten, dus er passen spaken tot dikte 12 in (2,65mm, altijd 0,3mm ruimte nodig). De grootte van die gaten wisselt ook per naaf, dus daar moet je ook goed op letten.
De transportversie is gemarkeerd met “Ho.”. Latere exemplaren werden gemarkeerd met “Tr. T”, zie voorbeeld.
De inbouwbreedte van de transport versie is 115mm, de normale 108mm. De meeste onderdelen zijn hetzelfde, behalve de remmantel, de as en de huls die langer zijn. Op de remhevel staat ook “Ho. “, maar ik zie geen verschil met een normale remhevel.
Van deze naaf ga ik een keer een wiel bouwen, om uit te proberen wat ik merk kwa verschil.
De naaf in onderdelen, met jaartal markeringen (remmantel en drijfkop zijn ooit vervangen):
Jeroen
Omdat het frame nu niet alleen recht maar ook naar de kettinglijn gericht is, moet het achterwiel ook weer in het midden gespaakt worden. Daarom heb ik alle spaken er even uitgehaald om een frisse start te kunnen maken 😎 Omdat ik tegenwoordig meer dan jaren geleden nieuwsgierig ben naar de herkomst en geschiedenis van mijn fietsen heb ik de achternaaf nog eens goed bekeken. De drie voor de spaakdikte had ik al gezien en meteen begrepen dat 28 het bouwjaar is en dus niet 2.8 is (inmiddels bekend dat dat 29 is, Jeroen). Zonder de 3 zou het verwarrend kunnen zijn. Maar op dezelfde hoogte als het bouwjaar staat een 4 het zou een A kunnen zijn maar dat denk ik niet want dan zou die een beetje scheef staan. Verder staat er niet alleen D.R.P. In maar er staat nog & D.R.P. achter met daar weer iets wat lijkt op een 2 maar dan ondersteboven. Kan jij daar hout van bakken? 🤗
En toen heb ik de trapas ook maar eens beter bekeken en dat is er een van Gerkinet met 38 en een M er in gestempeld. Dat roept meteen weer de vraag op of de fiets zelf nu toch echt van 1928 is of tien jaar jonger 🤭
Ik ben nog steeds niemand tegengekomen die aan de hand van het framenummer uitsluitsel kan geven, dus voorlopig blijft het nog een raadseltje 😃 Ik zal de vraag eens bij De Oude Fiets neerleggen. Misschien weet Sjoerd ter Burg er iets over te vertellen.
Charles
Zie eerdere artikelen:
– Utrechtse FAMA in Tilburg
– Pedalen van de FAMA van Charles
– FAMA van Charles: richten van het frame