Ik ben klaar met de FAMA en heb het binnenwerk nog eens bekeken. De drijfkop zelf is nog wel de originele maar dat is dan ook het enige. Ik weet niet of de remhevel wel of niet origineel is. Het is in’t ieder geval zo dat de naaf draait als een nieuwe ?Hierna het verslag.
Toen ik de fiets op ging halen in Lexmond, heb ik er meteen een flinke afstand mee gefietst. De banden opgepomt en naar Tilburg toe. Vijf en zestig kilometer met een bonk in het voorwiel en spaken in het achterwiel die ik er, zo bleek, met de hand uit kon trekken. Dat was in de zomer van 2012. Nu, acht jaar heb ik de fiets nog eens onder de loep genomen en kwam ik er achter dat ik acht jaar geleden nog niet zo precies wist waar ik naar kijken moest. Het lijkt er op dat de fiets ooit een klap van rechts heeft gehad omdat het kettingwiel naar links stond gericht en het balhoofd stond scheef naar dezelfde kant.In het verslag van 2012 schreef ik al dat de fiets de neiging had om naar links te vallen. Ik heb nu pas begrepen dat de oorzaak niet in de vork maar in de stand van de balhoofdbuis zat. Omdat de buizen nog recht waren bleek het betrekkelijk eenvoudig om het te richten. De trapas had twee verschillende konen. Er was al behoorlijk wat aan vervangen toen ik de fiets kreeg en omdat ik nog een as met konen, kogels en cups had met een bijbehorend crankstel van dezelfde maat heb ik dat er in gezet. 17 millimeter dik en 154 millimeter lang. NOS dus dat verslijt ik niet meer. Nieuw achtertandwiel en een nieuwe ketting van UNION, dus eigenlijk en nieuwe fiets. De balhoofdlagers zijn nog onaangedaan, zo goed als nieuw. Ik heb daar in 2012 al nieuwe kogels in gedaan dus die heb ik weer teruggedaan. De achtervork is naar de kettinglijn gericht en de velg naar het frame. Dat gaat over slechts acht millimeter maar daardoor gaat de ketting net wat mooier over de tandwielen. De achternaaf is door de tijd heen gevuld met onderdelen van verschillende leeftijden. Alleen de drijfkop is net als het naafhuis van 1929. Het mag dan oud zijn, het draait als een nieuwe en het remt ook goed. De banden zijn Ortem M-400 van METRO. Ik moest mijzelf even overtuigen van de kwaliteit van deze banden maar ondertussen ben ik om. Mijn favoriete banden zijn altijd de Fat Franks van Schwalbe geweest en die stonden op een gedeelde eerste plaats met die van Dutch Perfect. Deze banden van METRO heb ik op mijn Germaan gelegd en ben er mee gaan fietsen om te kijken wat er gebeurd. Niet veel moet ik zeggen 🙂 Ik was in de veronderstelling dat banden die zo goedkoop zijn niet goed kunnen zijn maar dat beek een vergissing. Zeer slijtvast en weinig rolweerstand. Ik heb er nog geen lekke band mee gehad. Bovendien zijn ze te koop zonder reflexie en zijn ze niet bedrukt met reclame. Het is beslist een mooie fiets maar ik heb er nooit lekker op gefietst. Omdat ik niet had gezien dat het frame krom was wist ook niet dat het daardoor kwam. Ik dacht er al over om de fiets te verkopen ?Nu alles weer mooi in lijn staat kan ik ‘met recht’ zeggen dat het ding gaat als de wind 🙂
Spaken G12, vierkruis.
De voornaaf.
De ‘nieuwe’ as en crankstel.
Ortem M-400 METRO.
En de hele fiets:
Zie eerdere artikelen:
– Utrechtse FAMA in Tilburg
– Pedalen van de FAMA van Charles
– FAMA van Charles: richten van het frame
– FAMA van Charles: Torpedo naaf en trapas
Het is weer een prachtige fiets geworden. Dat was hij al, maar nu ook mechanisch.
De remhevel is niet origineel. Het origineel had maar een enkele ring rond de adelaar. Ik heb zo’n remhevel, maar daar zit een barst in, zie: https://www.transportfiets.net/2020/10/11/gebarsten-remhevels-torpedo-naven-t-m-1948/
De band ken ik als de Amigo M-1400. Wordt die ook onder een andere naam verkocht?
P.s. in de eerste post noemde je dat je al het crankstel had vervangen. Wat voor crankstel zat er oorspronkelijk op?
Toen ik de fiets kreeg zat er een moderne linker crank op. De rechter crank heb ik wel teruggezet maar met een nieuw tandwiel. Het was er zo een met vijf boutjes.
De linker crank heb ik vervangen voor een oude die op het oog niet verschilde van de rechter maar een paar millimeter korter is.
Het was zo’n allegaartje geworden met twee verschillende konen waarvan een te dik die ook nog eens aan de verkeerde kant zat en een moderne linker crank dat ik dacht er goed aan te doen de set die ik pas bij Toon Mensinck aan heb geschaft, compleet was en bij elkaar hoort er in te bouwen.
De cups die er in zaten wilde ik nog laten zitten maar de konen van de ‘nieuwe’ as hadden een iets grotere diameter.
Het was een beetje zoals met de achternaaf. Bij elkaar gezocht spul wat op zich prima werkt maar dat blijft dan toch een beetje knagen.
Het is net zoiets als de spaken van het achterwiel waarvan de bocht veel te lang was waardoor de spaken niet mooi aansluiten tegen de flens van de achternaaf. Ze waren ook net een heel klein beetje te kort waardoor de schroefdraad bij de nippel hier en daar te zien was.
Door de spaken in een oude naaf te steken heb ik met de bankschroef de bocht van de spaken stuk voor een millimeter korter geknepen.
Die millimeter kwam er in de lengte weer bij waardoor de schroefdraad bij de nippel ook niet meer te zien was ?
Het werkte prima en het was sterk genoeg maar ja, toch net niet helemaal wat het zou kunnen zijn. Mijn grootmoeder zei in zulke gevallen “Uithuilen en opnieuw beginnen” en daar houd ik mij aan ?
Bij de band heb ik een typefoutje gemaakt. Dat moet inderdaad M-1400 zijn.
GigaBikes verkoopt veel banden van Chinese en Indiase makelij onder hun eigen naam Amigo.
De banden die ik op de FAMA heb gelegd zijn gemaakt in India door Metro en die noemen hun band Ortem M-1400
Deze dus
https://www.transportfiets.net/2019/08/02/amigo-spek-kleur-banden-zonder-reflectie-28-x-175/
Op de foto via onderstaande link te bekijken is te zien wat ik bedoel met ‘een te lange bocht’ van de spaken. Het verschil is goed te zien.
https://www.oudefiets.nl/phpbb3/viewtopic.php?p=766#p766
Wij hebben pas een korte vakantie gehouden in Gaasterland waar het mooi fietsen is.
In de paar dagen dat we daar waren heb ik met de FAMA ongeveer 120km gefietst om eens te ervaren wat het is om met deze fiets dagenlang door de bossen te crossen.
Wat mij opviel was het gevoel dat de fiets duidelijk rechtdoor wil gaan. Het was even wennen dat als je een bocht omging de fiets even aandacht nodig had. Links- of rechtsom gaf hetzelfde gevoel dus het lag niet aan de stand van de vork of het balhoofd of iets dergelijks.
Na een korte inspectie bleek dat de bocht in de voorvork zo gemaakt is dat het wiel iets minder dan twee centimeter verder naar voren is geplaatst dan bij alle andere voorvorken die ik ernaast heb gehouden. Dat merkte ik pas toen ik er mee ging fietsen.
Het grappige is dat toen ik er eenmaal aan gewend was ik het niet meer voelde. Ook niet toen ik er op lette.
Maar er zit dus duidelijk een ‘eigen’ voorvork in.
Het is verder een fiets waar makkelijk lange dagen mee gefietst kan worden. Sterk en lichtlopend 🙂
Leuk hoe iedere transportfiets toch zijn eigen karakter heeft. Dat voel je ook het beste als je van de een op de ander stapt. Ik moet ook altijd even wennen als ik switch tussen transportfietsen.
mooi werk Charles!