De Simplex van het Marshallplan

Hoi Bas,

Er is weer een transportfiets klaar om de weg op te gaan.
Het is een Simplex die ik heb gekocht van iemand in Castricum. De eerste eigenaar was een vader van zijn vriend die de fiets met geld van het Marshallplan heeft aangeschaft. Waarschijnlijk toen al gereviseerd. Het staat tenminste in de transfer maar ik weet niet of dat ook werkelijk betekend dat dat zo is. Het lijkt me logisch om te denken van wel maar ik ben nog niet eerder informatie tegengekomen over transfers waar gereviseerd op te lezen is. Ze zijn wel voorbij gekomen van verschillende merken.

Er is al het een en ander over heen en weer gekletst maar de fiets is klaar en ik heb er een paar foto’s van gemaakt.
Er is zo veel mogelijk origineel gehouden maar omdat de fiets lang geleden al geschiedenis heeft gemaakt is het moeilijk te zeggen wat wel of niet uit de fabriek komt.
Er zijn natuurlijk specifieke kenmerken van Simplex die meteen in het oog springen en dat zijn bijvoorbeeld de verbredingen in de balhoofdbuis, de vier bevestigingspunten van het balhoofdplaatje, het balhoofd met de typische strop, de trapas en het rek.
De spatborden zijn smal voor een transportfiets maar wel met twee keer twee spatbordsteuntjes.
Het is niet helemaal duidelijk of het cranckstel, tandwielen en ketting bij Simplex zijn geassembleerd maar alles is nog in zeer goede conditie.
Als de trapas vervangen is hebben ze er weer een van Simplex gebruikt.
De ketting is van UNION, niks op aan te merken.
De spieën lieten zich goed verwijderen zodat ik ze weer kon gebruiken. De linker cranck zat los maar er was gelukkig geen schade aangericht. Moest nog wel een beetje vijlen om ze mooi in lijn te krijgen.
De spaken zijn vervangen door goede gebruikte maar de nippels zijn gebleven.
Er was flink tegen stoepranden of iets dergelijks aangereden omdat er aardig wat butsen en putsen in de velgen zaten.
Na een halve dag uitdeuken en hoogteslagen wegwerken kon het er weer mee door. Beide wielen ‘vierkruis’ gespaakt.
De banden zijn van Carideng “transport”. Mooie bandjes met weinig rolweerstand. Beetje smal maar ze fietsen heerlijk.
De naven komen bij mij uit de onderdelenkast. Omdat de Perry niet door Simplex werd gebruikt heb ik een Torpedo ingespaakt en de voornaaf met trommelrem is vervangen door een Engelse transportnaaf.
De dynamo had ik ook nog liggen.
Aan het Hulshof zadel valt op dat de nagels aan de bovenkant van het leer zitten. Niet aan de achterkant.
Er waren nog gedeelten van transfers over en ik heb er deze keer (weer) voor gekozen om niets over te lakken.
Er is wel met Owatrol gewerkt om het roesten te stoppen en om de roestplekjes enigszins te camoufleren heb ik er wat zwarte lak aan toe gevoegd in een verhouding 80% Owatrol – 20% zwarte lak.
Het resultaat viel me niet tegen omdat het oude karakter is gebleven maar de roest gestopt. De lak frist er ook enorm van op terwijl je verder niets ziet van lak of Owatrol en de oude transfers komen ook weer mooi naar voren.
Met name het kettingscherm was aangetast maar er zaten geen slijtgaten of scheuren in dus dat mocht ook weer mee.

Het framenummer is 46490 maar daar is niet zoveel over te vertellen. Herbert Kuner schrijft dat ze bij Simplex een beetje aan het stunten zijn geweest met de nummers. Die van zes cijfers zijn nog wel te achterhalen maar de nummers met vijf cijfers zijn slordig gedocumenteerd. De fiets is waarschijnlijk van voor de oorlog maar helemaal zeker is dat niet.

Het is weer een mooie fiets geworden die lekker fietst.
Vergeleken met bijvoorbeeld de FAMA oogt de Simplex een stuk lichter maar dat is schone schijn. De binnenbuis van de voorvork is van de zware soort en het frame weegt ook aardig wat. Het cranckstel is ook zwaar te noemen.

Groetjes van mij,
Charles Waagenaar

Meer foto’s.

20 gedachten aan “De Simplex van het Marshallplan”

  1. Schitterende fiets geworden Charles ; en ik zeg het maar weer ; de banden maken het AF ; veel mooier als zwarte , ook het behouden van het geleefde karakter is veel mooier dan al dat perfecte geblink en spiegelgladde laklagen , ;AAN EEN TRANSPORTFIETS MOET HET LEVEN DAT ACHTER LIGT TE ZIEN ZIJN , geniet van je mooie fiets ! mvr grt

  2. Hoi Charles.

    Goed verhaal, mooie foto’s en subliem restauratiewerk. Wat me vooral opvalt, en boeit, is die transfer van Simplex met de tekst ‘Gereviseerd’ erin. Dat zegt iets over Simplex en een mooi stukje wederopbouw geschiedenis. Ik heb nog nooit zo’n transfer gezien en daarom denk ik dat je een uniek stuk fietsgeschiedenis in handen hebt.

    Groeten,
    Roeland.

    1. Hoi Roeland,

      Bedankt voor de complimenten. Er zijn wel vaker tranfers door mijn handen gegaan waar gereviseerd op stond maar ik heb nog niet eerder gezien dat ze op een fiets zaten.
      Het is me wel bekend dat er bij bijvoorbeeld Fongers fietsen terug naar de fabriek gingen en dan in opdracht van de eigenaar volledig gereviseerd werden.
      Er werden dan ook wel eens nieuwere of andere remstystemen gemonteerd omdat die dan weer nieuw of beter waren of de oudere waren niet meer beschikbaar.
      Het lak- of moffelwerk en het biezen werd dan ook weer helemaal opnieuw gedaan.

      Misschien is er met deze Simplex ook zoiets gebeurd.

      Groetjes van mij,
      Charles Waagenaar

      1. Hoi Charles.

        Dit zou een nieuw licht kunnen werpen op het bestaan van samengestelde fietsen, zoals mijn fiets. Veel onderdelen zijn van vóór 1930 maar het frame, de achternaaf en het crankstel zijn van jongere datum. Mogelijk is ook dit zo’n revisie product. Bij gelegenheid zal ik eens proberen te achterhalen wat er precies gebeurd is met fietsen die gereviseerd werden met geld van het Marshall hulp plan.

        Groeten,
        Roeland.

      2. Hoi, Charles
        In de “Toebehoren en onderdelen prijscouranten” van Simplex, Gazelle, Eysink en Juncker ( jaren dertig) staan prijslijsten voor het reviseren van onderdelen, frames e.d. Zo kostte bij Simplex in 1939 een frame emailleren (incl. blank maken) Fl. 1.35. Dubbele biezen was Fl. 0,40 extra. Ik zal een paar scans jouw richting opsturen.
        Gr. Erwin

        Emailleeren en vernikkelen

        1. Hoi Erwin,

          Ja, daar verbaas ik me eigenlijk niets over omdat het wel een beetje bij de tijd hoorde om duurzaam met spullen om te gaan.
          Die scans zie ik natuurlijk graag komen. Alvast bedankt,

          Groetjes van mij,
          Charles Waagenaar

  3. Hoi charles

    Mooi ding weer!
    Alleen nu nog de S balhoofd plaatje,ik neem aan dat die er niet meer op zat.
    De transfer met” Simplex holland”zit die op de liggende onder buis?
    Ik heb ook nog een setje transfer liggen .
    weet alleen niet wat voor afbeelding er op staat,kan nu niet kijken (zit nu lekker in spanje)

    Groet uit een zon overgoten Spanje, Ad

    1. Hoi Ad,

      Zo’n balhoofdplaatje kom ik nog wel een keer ergens tegen en dan ga ik kijken of ik het er op kan krijgen.

      De ‘gereviseerd’ transfer zit op de zadelbuis.

      Groetjes van mij,
      Charles Waagenaar

  4. Hoi Iedereen,

    Er is vanavond een zeer gewaardeerd berichtje gekomen van de vorige eigenaar van de Simplex.
    Hij schreef wat geschiedenis en achtergrond informatie wat het vermoeden bevestigd dat de fiets gereviseerd was maar er is nog meer mee gebeurd.

    Hieronder het bericht.

    Nu zitten wij aan de koffie met de zoon van de eigenaar van de Simplex transportfiets uit Castricum, de heer Bos. Naar aanleiding van uw bezoek en de website kwam het weer ter spraken. De heer Bos wist ons het een en ander te vertellen over de fiets.

    Na de oorlog is de fiets opnieuw gemoffeld. En gekocht door de heer Bos bij firma Bertus Eikel. Zo rond 1950 is door de firma Siem Zijlstra te Castricum een Victoria hulpmotor met twee versnellingen gemonteerd aan de zijkant van het achterwiel. Hierdoor was het verplicht om een voorrem op de fiets te hebben vandaar de remnaaf voor. Omdat er toen geen remkabel is gebruikt maar een stangen systeem is ook het stuur verbreedt.

    Wij vinden het zo leuk dat de fiets zo’n goede bestemming heeft gekregen dat we je deze informatie nog even mee geven! Mochten jullie in de buurt zijn, al dan niet met fiets, kom gerust even langs.

    Met vriendelijke groet en veel rij plezier,

    Piet en Gert

    Het is natuurlijk verschrikkelijk leuk dat een eerdere eigenaar zijn best doet om nog wat van de geschiedenis te achterhalen dus daarom wil ik beide hartelijk bedanken voor de genomen moeite.

    Groetjes van mij,
    Charles Waagenaar

    1. Hoi Charles.
      Was het ombouwen van de fiets, naar een fiets met hulpmotor, dan ook meteen de revisie? En wie plakte het Simplex (gereviseerd) transfer?
      Groeten,
      Roeland.

  5. Hoi Roeland,

    Als ik het goed begrepen heb is de fiets in 1947 gereviseerd.
    Toen gekocht door meneer Bos bij Bertus Eikel.
    Meneer Bos heeft ongeveer twee jaar later een hulpmotor toe laten voegen door Siem Zijlstra.
    Ik ga er van uit de Siem Zijlstra het huis van de achternaaf heeft aangepast en de transfers heeft geplaatst.
    Ik meen dat Erwin heeft vermeld dat de aandrijving door hulpmotoren wel eens op de spaken van het achterwiel werd overgebracht. Niet met een ketting en tandwiel. En dat daarom de flens van de achternaaf vervormd is.
    Dan is dat mysterie ook weer opgelost.

    Groetjes van mij,
    Charles Waagenaar

    1. Hoi, Charles
      Ik geloof dat er iets niet helemaal duidelijk is, bij de Victoria FM38 hulpmotor ( http://www.victoria-oldtimer.de/Vicky1.htm ) wordt het wiel wel met een ketting aangedreven, maar het tandwiel zit achter aan de spaken bevestigd en niet aan de naafhuls. Het tandwiel van de Victoria hulpmotor heeft in het midden een opening zodat hij precies om de naafhuls past om te voorkomen dat hij hoogteslagen vertoont. (Bij de Victoria is hij trouwens op maat gemaakt voor de Torpedo-naaf uit die tijd)
      Daarna moest je een ring van plat (veren ?) staal achter je spaken wurmen (er zat een opening in de ring) en dan klemde je met boutjes door je tandwiel en die ring de boel vast aan je spaken. Misschien lukte dit niet goed met de Perry-naaf en is de naafhuls toen aangepast.
      Ik vermoed trouwens dat de fiets bij Simplex zelf is gemoffeld, als er van die gereviseerd transfers opzitten. Ik neem aan dat Simplex niet wil dat die transfers op elke oude fiets fiets komen waar iemand een kwast overheen heeft gehaald.
      Gr. Erwin

  6. Beste Charles,

    Werkelijk een schitterende fiets. Ook goed dat de transfers het hebben overleefd. Ik wilde even het balhoofd bespreken. Fascinerend vind ik de verbredingen in de lugs, zegmaar de lagerhouders. Dit is iets wat je op de duurdere oude fongers fietsen ook ziet. Bij jouw fiets steekt het lager er nog bovenuit, wat in principe een overbodige luxe is, wel heeft het als voordeel dat jouw lager net even wat meer loopvlak heeft dan een lager dat precies in de houder valt. Bij oudere ‘gewone’ fietsen van Fongers wordt gebruik gemaakt van een lager dat in zijn geheel in de houder past, dat bovenaan door een balhoofdstrop met geïntegreerd lager wordt afgesloten. Het stuur heeft dan géén expanderbout. Je ziet dan geen uitstulpingen van het lager, zoals bij deze transportfiets. Het is best knap werk om zo’n mal voor een dergelijke lug te maken.

    Groeten, Yorick.

  7. Hoi Yorick,

    Ik denk dat de ontwerpers bij Simplex voor ogen hadden om elegante fietsen te maken.
    Het is wel leuk dat Maarten Bokslag vrijdag nog even bij me langs kwam en eerst de FAMA en toen de Simplex even heeft uitgeprobeerd. Zijn eerste reactie was dat het net leek of de Simplex een stuk lichter was.
    Het was mij ook al opgevallen vandaar dat ik eerder al schreef dat het schone schijn is omdat de Simplex qua zwaarte/sterkte niet onderdoet voor fietsen die er veel zwaarder uitzien.
    Daar komt nog bij de spatborden ook smaller zijn dan gemiddelde transportfiets spatborden terwijl er wel twee keer twee spatbordsteuntjes gebruikt zijn.
    De banden van Carideng zijn door mij gemonteerd omdat ze wat smaller zijn en wat dat betreft de bedoeling van Simplex bevestigen.
    Ze horen gewoon bij de fiets.
    Over het balhoofd kan ik nog zeggen dat ze zo geconstrueerd zijn dat de kogels in een ‘gootje’ lopen. De onderste en bovenste lagerdelen zijn hetzelfde. Een van de twee is dus niet taps toelopend en dat is ook weer typisch Simplex.

    Groetjes van mij,
    Charles Waagenaar

  8. “Over het balhoofd kan ik nog zeggen dat ze zo geconstrueerd zijn dat de kogels in een ‘gootje’ lopen.”

    Van de scan van Erwin heb ik geleerd dat ‘kogeltjes in een gootje’ cycloïde is.
    Ik dacht dat ze daar industrielagers mee bedoelden maar het balhoofd van de Simplex is dus ook cycloïde.

    Groetjes van mij,
    Charles Waagenaar

Laat een antwoord achter aan richard van vuren Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *