Bakfiets onderhoud, trapas & achterwiel

Twee weken geleden besloot ik om maar eens mijn trapas open te maken. Die had ik sinds de restauratie 7 jaar eerder nog niet open gehad. Destijds wist ik ook nog niets over lager slijtage, en had hem gewoon weer met nieuw vet gemonteerd zonder verder te inspecteren. De conussen bleken erg versleten:

De spiebaan aan de linker zijde was ook al erg slecht, en de cranks stonden hierdoor op half elf. Tijd dus voor een andere trapas.

Gelukkig had ik al een vervangend NOS exemplaar in mijn verzameling onderdelen. Een trapas lengte 160mm, met 17,3mm diameter verbinding naar de cranks, compleet met cups.

De spie van de rechter cranks was al helemaal geplet. Die kreeg ik er met geen mogelijkheid meer uit. De enige optie was met 9mm boor eruit boren. Dit moet je noooooooit doen als je de trapas nog wilt gebruiken, want dan boor je ook je spiebaan naar de knoppen. Aangezien deze trapas op was, was dat geen probleem.

In ieder geval de rechter crank gered. Even passen op de nieuwe trapas, en dat past perfect:

Op de linker crank is een ander verhaal. Daar is het gat te groot in de crank, wat ook verklaart waarom de spiebaan naar de knoppen was. Door te ruime passing tussen de crank en trapas is die los gaan wrikken, waardoor de spiebaan kapot is gegaan. De crank moet altijd maar net aan op de trapas passen en je moet er moeite voor moeten doen om hem erop te krijgen. Dan ben je verzekerd dat de boel niet kapot gaat, mits de spie voldoende vast zit natuurlijk.

P.s. het aambeeld gebruik ik om de spies los te maken, of weer vast te tikken. Een bus tussen de crank en het aambeeld, een vuistje op de spie en dan met een tweede hamer op het vuistje tikken. Nooit zonder ondersteuning doen, dan vangt je lager de klappen op.

Volgende stap is de cups vervangen. Met de oude as kon ik de oude cups eruit tikken van binnenuit. De nieuwe er weer ingehamerd:

Kogels (5/16″) en lekker veel kogellagervet erin, omdat hij altijd buiten staat. Met zoveel vet loopt het wat minder soepel, maar voorkomt dat er vocht in komt.

En de as erin en afgesteld:

En dan de linker crank aanpakken. Degene die erop zat had dus de verkeerde maat. Ik heb uit mijn onderdelen bak eentje gevonden die wel goed past. Het verschil kun je in de filmpjes hieronder zien:

De nieuwe crank moest nog in de verf. Eer die klaar was duurt nog even. Dus aangezien de bakfiets dan toch nog even buiten bedrijf is, ben ik het achterwiel gelijk ook maar gaan aanpakken. Daar komt getik uit de lagers, dus dat dat duidt ook op droge, versleten lagers. En ja hoor, die conussen zijn ook op:

Daar had ik nog geen vervangende exemplaren voor. Maar gelukkig had Ronald een NOS as met conussen die precies past:

De naaf ook in hoogglans zwart gespoten, en dan kan die weer ingebouwd:

Ook de velg moest worden vervangen, want die was al slecht toen ik de bakfiets 7 jaar terug had gerestaureerd. Maar dat was een 40 spaaks velg, dus die zijn niet zo makkelijk te vinden. Intussen had ik er eentje overgenomen van Chiel, en die al ontroest en in de menie en lak gezet. Een vrij smalle maar zeer zware velg, 39mm breed en 1,7kg zwaar! De zwaarste velg die ik tot nu toe ben tegengekomen.

Helaas waren de spaakgaten te klein. Dus die uitgeboord, en de velg opnieuw gespoten, anders roesten de spaakgaten wel heel snel. Het wiel weer samengebouwd, wat ook nog wat gedoe gaf. Voortaan wel een foto maken voor ik hem uit elkaar haal, want ik heb hem een paar keer uitelkaar moeten halen eer ik het juiste patroon te pakken had.

P.s. als velg lint/tape gebruik ik deze:

Dat is hoge sterkte tape wat gewoon bij de doehetzelf te halen is. Ik moet hem wel op maat zagen, want 38mm is te breed, en de smaller is met 18mm weer te smal. Maar werkt veel beter dan de rubberen velglinten, die altijd van zijn plek schuiven. Plus het voorkomt ook roesten van de velg aan de binnenkant, of schade van de binnenband door tegen de velg te schuiven als die door roest niet meer helemaal glad is. Deze tape heeft me al heel wat lekke banden gescheeld.

Tot slot nog een setje Union transportpedalen gemonteerd (met nog perfecte asjes):

En de bakfiets is weer kompleet, met vernieuwde lagers:

Ooit moet de hele bakfiets nog een keer opnieuw in de lak, maar dat komt later nog wel eens.