Gazelle uit 1929 van Abram deel 4: bezoek

Bij Abram was achterkleinzoon van de fietsenmaker Aart Janse op bezoek geweest om naar de fiets te kijken:

Ook had hij nog het een en ander bij zich, om te beginnen nog een duiderlijker dealer plaatje:

Helaas niet duidelijk, maar foto van Aart Janse als beschreven hierboven:

Aart en Neeltje

En informatie over Aart Janse:

“Aart Janse werd op 18-2-1877 in Nieuw-Lekkerland (Alblasserwaard) geboren. Na zijn schoolopleiding werd hij scheepstimmerman. Op 12-01-1906 trouwde hij met Neeltje van den Hoven uit Groot Ammers (Alblasserwaard) en ging hij ook in dat dorp wonen. Ze kregen 4 kinderen nl. zonen Bram, Wim André en Ees. In datzelfde jaar begonnen ze samen een zaak. Ze verkochten en repareerden fietsen, maar verkochten ook heel andere zaken zoals kinderwagens. Daarnaast verhuurden ze radio’s die in het dorp werden uitgezet en waarbij de huur wekelijks werd opgehaald. Zijn vrouw Neeltje was een echte zakenvrouw. Zij deed meestal “de handel”. Aart was de man met twee rechter handen en was de echte vakman. De zaken gingen goed en in 1915 werd Aart Janse officieel door De Kampioen aangesteld als Bondsrijwielhersteller. Naast fietsen werden er ook bromfietsen verkocht een gerepareerd. Op de foto van zijn zaak uit 1915 staat hij in de deuropening. De andere mensen waren personeelsleden.

De man op de bromfiets is Klaas van der Wal. Hij begon later voor zichzelf met een autobedrijf en was de oprichter van autobedrijf van der Wal & Zonen, nu gevestigd in Langerak, een dorp ten oosten van Groot Ammers.

Aart Janse en zijn vrouw Neeltje gingen voortvarend te werk en bouwden hun zaak verder uit. Er werd een autobus aangeschaft en op 17 januari 1928 kregen zij vergunning van Gedupeerde Staten om lijndiensten te onderhouden tussen verschillende plaatsen in de nabije omgeving, maar ook zelfs naar ‘s-Hertogenbosch.

Inmiddels waren ze ook begonnen met het verkopen van personenauto’s. Zij verkochten auto’s van het merk Fiat, die werden geleverd door de toenmalige importeur J. Leonard Lang uit Amsterdam. Al op 28 januari 1928 werd een Fiat 520 door hen geleverd aan dhr. J.J. Bouter in Groot-Ammers.

In 1946 verkreeg men het officiële dealerschap voor het merk Fiat.

Aart Janse heeft dit niet meer mee mogen maken. Hij overleed, na een ziekbed, 0p 22-09-1944 en werd begraven op de Algemene Begraafplaats van Groot-Ammers. Zijn sterven kwam op het moment dat het nog volop oorlog was. Door deze omstandigheden kon er geen sprake zijn van een grote rouwstoet: men mocht niet in een lange colonne rijden. De stoet moest gesplitst worden en de twee kleinere colonnes reden afzonderlijk via verschillende wegen naar de begraafplaats.

De zonen Wim en André hebben daarna het bedrijf overgenomen en dit voortgezet tot 1995. In hun periode kwamen er touringcars waarmee o.a. vakantiereizen werden georganiseerd en werden er ook tractoren en vrachtwagens verkocht. Op een gegeven moment wilde men zich nog alleen maar bezighouden met de verkoop van personenauto’s en werden de andere activiteiten afgestoten. Men concentreerde zich uitsluitend op het dealerschap van Fiat. Naast de vestiging in Groot-Ammers, kwam er in 1963 een 2de vestiging in Gorinchem. Nadaat zij in 1995 stopten, werd het bedrijf voorgezet door hun zonen, dus de kleinzonen van Aart Janse, nl. Aart en Theo, zonen van André en hun neef Ap, zon van Wim. De volgende generatie, de kinderen van deze kleinzonen, hadden geen interesse in het bedrijf en daardoor waren er dus geen opvolgers meer. In 2008 is het bedrijf verkocht aan de plaatselijke VW/Audi dealer in Gorinchem.

Groot-Ammers, 10 januari 2022

Additioneel:

Aart Janse en zijn vrouw Neeltje kochten al ver voor de 2de wereldoorlog een zogenaamde “gezelligheidsfiets”, merk Wolff American. Op deze fiets zat men naast elkaar i.p.v. achter elkaar zoals bij een tandem.

Een vergelijkbare Wolff American & Co. 1896

Deze fiets had als bouwjaar 1896 en werd geproduceerd in de Verenigde Staten. Volgens de officiële registratie is deze waarschijnlijk in 1900 geimporteerd. Aart Janse begon zijn zaak in 1906 en heeft daarom deze fiets waarschijnlijk niet zelf geimporteerd, maar later in de groothandel gekocht. Het is niet bekend of er veel van deze fietsen zijn verkocht.

Een van de zonen (zoon Wim) volgde in de jaren 30 van de vorige eeuw, d.w.z. voor de 2de wereldoorlog, een opleiding aan het Instituut voor den Autohandel in Driebergen: de oprichter en directeur van dat instituut was de heer G. Riemer. Aan dat instituut was ook een Automuseum verbonden. Kort voor de oorlog hebben Aart Janse en zijn vrouw Neeltje deze fiets geschonken aan het Automuseum Driebergen. Daar is deze jarenlang tentoongesteld met daarbij een bordje met de vermelding van deze schenking door de familie Janse.

Toen het museum werd opgeheven is de collectie auto’s en fietsen verhuisd naar het toenmalige automuseum in Raamsdonkveer, waar ook deze fiets tentoongesteld werd. Weer een aantal jaren later is de gehele collectie overgenomen door het huidige Louwman Museu, in Den Haag inclusief de “gezelligheidsfiets”.

Of deze fiets daar ook nu nog tentoongesteld wordt, is niet bekend. Het zou ook kunnen dat de fiets, zoals met zoveel andere zaken, in een opslagruimte wordt bewaard.

Vervolg op:
Gazelle uit 1929 op marktplaats
Gazelle uit 1929 van Abram
Gazelle uit 1929 van Abram deel 2: speurtocht naar herkomst
Gazelle uit 1929 van Abram deel 3: klaar!

Gazelle uit 1929 van Abram deel 2: speurtocht naar herkomst

Op de Gazelle van Abram uit 1929 zat nog het dealerplaatje:

Hierop staat “A. Janse, Rijwielhandel, Groot-Ammers”. Dat geeft natuurlijk een prachtig aanknopingspunt voor een online speurtocht.

Groot-Ammers ligt in Zuid-Holland, tegenover Schoonhoven:

https://goo.gl/maps/i1Gp1UnZBHWyLKfn6

Gelijk ook de oude telefoonboeken ingedoken op Delpher. In deze uit 1932 gevonden:

Verder online kwam ik A. Janse ook tegen in “De Kampioen” in 1916:

En in 1915 vermelding in “De Kampioen” dat Aart Janse was aangesteld als rijwielhersteller:

En nog een melding van een oorkonde tijdens te 2de wereldoorlog, waarbij Groot-Ammers veel betrokken was bij het verzet, en onderduiken van Joden, de details van de oorkonde zijn niet bekend:

https://www.facebook.com/hcmolenlanden/posts/589277368462933

Maar het mooiste van al, deze oude foto kwam ik tegen op facebook (zie post):

Geheel rechts staat Aart Janse. De foto dateert van rond 1915 (zie bijvoorbeeld de Berko verlichting op de fiets met dubbele bovenbuis), een aangezien Aart Janse begon als rijwielhersteller in 1915 (zie De Kampioen herboven). Een goede kans dat deze foto daarmee uit 1915 stamt, genomen tijdens de opening van zijn bedrijf. Update: dit is nog meer bevestigd door informatie over de rijwielen via discussie op De Oude Fiets. De motor heeft een kenteken dat is vrijgegeven in 1912-1915. De fiets in de etalage is een Gazelle, een model met balhoofdslot dat Gazelle tot 1915/1916 heeft gebruikt.

Dit bedrijf zat aan Sluis 27, Groot-Ammers. Op het raam staat Kerkstraat, maar mogelijk is dat een andere locatie die hij in beheer had. Het pand bestaat nog steeds, en is te zien via Googlemaps.

Aart Janse was overleden op 22 september 1944.

De fiets is door Abram gekocht in Meerkerk. Dat ligt slechts 15km ten oosten van Groot-Ammers. De fiets is dus al die tijd in hetzelfde gebied gebleven als waar hij is gekocht.

Vervolg op:
Gazelle uit 1929 op marktplaats
Gazelle uit 1929 van Abram

Gazelle uit 1929 van Abram

Abram had de Gazelle uit 1929 die recent op marktplaats stond overgenomen, en is begonnen met de restauratie.

De fiets heeft lang buiten gestaan. Dit heeft de nodige schade opgeleverd, maar is desondanks in goede staat voor een fiets van die leeftijd, met veel originele onderdelen.

De achternaaf is een Transport Torpedo uit 1928. Dat is een best zeldzame naaf. Er is er bij mij maar een ander exemplaar van bekend.

Typisch is dat bij de transportversie, de enkele nok op de remhevelconus langer is toegepast dan bij de toerfiets Torpedo naven. Daar was deze rond 1925 al vervangen door het latere model.

Deze conus is helaas versleten, dus Abram zoekt naar een vervangend exemplaar van dit model.

Zelfs het tandwiel is nog origineel:

Details van de trapas, crankstel & kettingwiel:

De framedelen zijn geschuurd en in de blanke lak gezet, met zoveel mogelijk behoud van de originele lak:

Het originele oude model voordrager van Gazelle, die nog op de fiets aanwezig was:

De achtervelg was goed doorgerot. Gelukkig had Abram nog een vervangende Kronprinz transportfiets velg uit de jaren ’20.

De onderdelen zijn klaar voor assemblage:

Göricke circa 1928-1930

Met dank aan Abram voor het lenen van deze prijscourant. Niet alleen zeer duidelijke afbeeldingen van de Göricke transportfiets en bakfiets, maar ook van alle delen waaruit de transportfiets bestond. Op prijscourant staat geen datum. Maar bij de transportfiets staat dat net het miljoenste rijwiel is afgeleverd. Volgens de grafiek op Fahrradsammler.de, moet dat ergens tussen 1928 en 1930 zijn geweest. Voor 1928 adverteerde Kestein nog met geimporteerde Göricke transportfietsen. Maar Kestein leverde vanaf 1928 hun eigen model transportfiets. Deze Göricke folder blijkt dus los van Kestein te staan.

Wat opvalt is dat de achterpadden niet meer ingesoldeerd zijn, zoals bij de Göricke van Charles. En ook dat de transportfiets zowel met BSA als met Thompson-achte trapas werd geleverd. De cranks waren dan wel nog een soort klokkenlager of glockenlager, maar dan met spieverbinden (zogenaamde keil-glockenlager), net als bij W.K.C./vroege Maxwell transport- en bakfietsen.

Click op de afbeeldingen voor volledige grootte:

En de bakfiets:

Nog uitgevoerd met blokketting! En bandrem: