Tag: 1922

Firma A. Druyf & Co.: W.K.C. & Maxwell, t/m 1929

Firma A. Druyf & Co. is met name bekend van de Maxwell transport- en bakfietsen. Het bedrijf is volgens Rijwiel.net opgericht in 1914. Volgens De Oude Fiets is het merk Maxwell in 1924 gedeponeerd. Echter maakte Maxwell al voor die tijd gebruik van die naam, echter nog niet voor transport- en bakfietsen. Dat begon pas in 1929. Voor de informatie over Maxwell transport- en bakfietsen, zie dit artikel.

Dit artikel gaat over de periode daarvoor.

1922

De eerste vermelding die ik ken van transportfietsen die ik heb gevonden zijn de onderstaande aankondigingen in het vakblad “De Rijwielhandel” over de stand van A. Druyf in de RAI:

1925

Uit de onderdelen prijscourant van A. Druyf. Zie de volledige prijscourant hier.

Volgens de achterkant van de folder maakte A. Druyf destijds zelf de frames, al is het niet duidelijk of dat voor de transportfietsen ook gold:

1926

In 1926 namen A. Druyf & Co. en De Vrieze & Co. de import van W.K.C. transport- en bakfietsen over van Jüncker & Co., zie het onderstaande bericht uit de Rijwielhandel, 1926 (zie eerder artikel over Jüncker & Co. / W.K.C. (t/m 1926)):

W.K.C. is een staalfabriek gevestigd in Solingen, zie: https://www.wkc-solingen.de/en/wkc/history. W.K.C. is met name een wapenfabrikant, maar produceerde ook rijwielen, waaronder deze bakfietsen en transportfietsen voor de Nederlandse markt die werden geimporteerd door Firma A. Druyf & Co.

Uit het vakblad “De Rijwielhandel”

1927

In 1927 betrekt A. Druyf het pand aan de Oudzijds Voorburgwal 131 (in de eerdere advertenties was dat nog nummer 133), Amsterdam:

En de transport- en bakfietsen:

Close-up:

Hier is duidelijk het W.K.C. crankstel te zien, die op de onderstaande afbeelding (uit 1932) in onderdelen wordt weergegeven. Het is een klokkenlager-achtig crankstel, te herkennen aan de belvormige stofkap aan de linker crank. Echter de echte Duitse klokkenlagers zijn spie-loos bevestigd. A. Druyf heeft deze crankstellen ook op Maxwell transport- en bakfietsen gebruikt tot 1932.

De W.K.C. bakfiets. Deze is identiek aan de afbeelding in de prijscourant van Jüncker & Co. uit 1926. Het is zelfs dezelfde afbeelding, behalve dat hieronder W.K.C. is toegevoegd op de bak.

1928

1929

In 1929 kwam W.K.C. in problemen vanwege de Depressie, waarna vervolgens Firma A. Druyf & Co. zelf (transport) rijwielen ging produceren onder de naam Maxwell.

R.J. Kooi (Erjeka) zadelfabriek, Mijdrecht, 1922-1958

Dit Erjeka transport zadel had ik eerder op de site geplaatst, zie eerder artikel.

Ik kreeg een reactie van de kleinzoon van de oprichter R.J. Kooi die in Canada woont, en interesse had in het zadel. Het zadel is inmiddels opweg naar Canada. Hieronder volgt informatie die ik had gekregen over het bedrijf:

“Before he passed away, Uncle Pieter, the son of my grandfather, gave me the last saddle that came off the assembly line, for safekeeping. 

Het laatste zadel gemaakt door Erjeka.

I also have a framed group photo of all the employees at the factory together with my grandfather (Reinder Jacob Kooi), my grandmother (Grietje) my uncle (Pieter) and my mother (Idalina). The photo was taken in front of the family home in Mijdrecht which was on the same property as the bicycle seat factory.

Alle medewerkers van de zadelfabriek, voor het huis van de familie

According to my mother, the factory closed in 1958 (opgericht in 1922, red.), the same year my grandparents moved to Canada. She was very excited to hear about the bicycle seat purchase.

Luchtfoto van de zadelfabriek

By the way, a story from WWII goes with the photo of the factory I emailed to you. My grandfather refused to let the nazis use his factory and employees for their purposes. In addition, he was also assisting the Dutch resistance. The SS showed up at the house one day and demanded that my grandmother tell them where he was. He was in fact hiding in the cellar. She denied knowing where he was and as punishment, they set fire to their home. While the house was burning, a neighbour who was also an employee in the factory rescued my grandfather. As he ran from the house towards the factory, the SS soldiers gave chase. Our grandfather ran through the factory and at the other end, jumped into the canal from where he was rescued by a farmer. He then went into hiding at a friend’s home for a few months. Their beautiful house and all their belongings burned to the ground. In a separate incident, a brother of my grandfather was arrested by the SS and was never seen again.”

Bijzondere mohawk in Giethoorn

Online zoekende kwam ik deze transportfiets tegen. De fiets staat in het museum ’t Olde Maat Uus te Giethoorn, en was daar oorspronkelijk van de postbode. Met dank aan het museum voor deze foto’s die ik voor het artikel mocht gebruiken.

Wat direct opviel was het model “mohawk” frame. Het is niet zo’n model als dat van Eysink en Cyrus, maar eentje waarbij de onderste buis schuin omhoog loopt richting de zadelbuis. Dit is typisch voor jaren ’20 transportfietsen.

Hieronder een overzicht van de bekende transportfietsen met dit model mohawk frame:

Amstel, 192?:

Burgers, 1921, 1922 en 1925:

Burgers 1927:

De folders van 1917 en eerder, en die van 1929 tonen geen mohawk frame transportfietsen. Burgers produceert ook later nog toerfietsen met eenzelfde mohawk frame, maar alleen voor hogere modellen: https://burgers-enr.net/mohawk-overzichtjpg/. Die zijn daarom makkelijk te onderscheiden van de transportfiets modellen.

New Elswick (B-merk van Burgers) 1927:

De folder van New Elswick uit 1933 toont nog steeds hetzelfde model, maar met de beschrijving dat het rijwiel niet overeenkomt met de afbeelding en de bovenbuizen parallel lopen.

Nederlandsche Vlag Rijwielen, jaartal onbekend (mogelijk B-merk van Burgers):

Gazelle 1924:

Gazelle lijkt mohawk frames maar heel kort te hebben geproduceerd, want hij staat er niet in in de folders uit 1920 en eerder en ook niet vanaf 1925.

Het is dus vrij waarschijnlijk dat het een jaren ’20 fiets betreft. Precies hoe oud en welk merk is nog niet bekend. Het is in ieder geval het enige bekende exemplaar met zo’n model mohawk frame dat nog over is gebleven. En welk merk het ook is, het is in ieder geval dan zeker het oudste exemplaar van dat merk. Hopelijk kan er later nog eens onderzoek naar gedaan worden!

Göricke transport van E.A. Kestein, 1921/1922

Recent hadden we een voorbeeld ontdekt van een Göricke transportfiets, waarvan Kestein de importeur bleek te zijn. Daarmee werd de herkomst van de Göricke van Charles duidelijk.

Zojuist vond ik in het vakblad “De Rijwielhandel” nog mooiere afbeeldingen van eerdere Göricke transportfietsen, die door Kestein werden geimporteerd. En deze laten veel meer detail zien.

1921

De fiets nog iets uitvergroot:

1922

Op de een na laatste advertentie staat ook vermeld: “voor Holland gebouwd”. Dat vermoedde ik al, maar dit bevestigd het.

Op de eerder geposte Göricke van 1924 staat vermeld: “nieuw model” en “buitensoldering”.

Als je goed kijkt, zie je bij het model van 1921/1922 dat het om een fiets gaat met inwendige lugs, ofwel de zogenaamde onzichtbare verbindingen, zoals ook bij Klaas Baving in 1914 (zie deze grote scan voor meer detail). Wat opvalt is dat in tegenstelling tot de Baving, de Göricke nog wel een uitwendige lug heeft waar de onderste bovenbuis aan de zadelbuis is verbonden. En ook dat de Göricke een knop heeft bij het balhoofd voor vergrendeling van het stuur. Dat komt precies overeen met de “Transportfiets met onzichtbare verbindingen van Sjoerd“:

Die heeft precies dezelfde framebouw, en nog een gaatje bij het balhoofd voor de stuurvergrendeling! De stuurvergrendeling is ook heel zeldzaam bij transportfietsen, en zie je maar bij een paar vroege folders terug. Wel een duidelijk verschil (naast vele latere onderdelen, zoals de voordrager, crankstel etc.) is dat de voorvork anders lijkt dan in de advertenties van Göricke. Het framenummer van de fiets van Sjoerd is 531758. Volgens deze site, zou hij daarmee uit rond 1920 komen, indien het een Göricke zou zijn. Helaas nog geen definitieve identificatie, maar het zou toch best wel eens kunnen kloppen, en dat dit toch echt de oudste bekende transportfiets is!

Simplex 1921/1922

Uit het vakblad “De Rijwielhandel” (klik op de afbeeldingen voor volledige grootte):

1921

Close-up:

Zie dat de voordrager nog geen enkele verbinding heeft naar het stuur.

En het mooie is dat Simplex ook een advertentie plaatste van het zadel, zodat daar ook meer over bekend is. Dat blijkt een Wittkop zadel te zijn:

En Simplex plaatste ook nog een advertentie voor dit transportzadel, ook van Wittkop:

1922

Het model dat al in 1921 werd aangekondigd:

Hier beschrijft Simplex dat de eerdere modelen nog grotendeels op gewone rijwielen gebaseerd waren.

Close-up:

En nog meer Wittkop zadels: